> 1164- De Jurriaansvloed creëert een eiland  > Archeologie: amateurs doen het werk > Droog wonen op ‘werven’ en palen > De zee op voor paling, haring en walvis > Uitvoer van hooi, invoer van turf en levensmiddelen > Godsdienst – een gelovige gemeenschap  > Onderwijs en scholing > Het ‘Paard van Marken’ – levensreddend baken > 1916 – De laatste grote watersnood 1916 > 1940-1945 – Geïsoleerd, toch getroffen > 1957 – Verbinding met het vasteland

Onderwijs en scholing

Omdat Norbertijner kloosters zoals dat op Marken waren ingesteld op het geven van onderwijs, heeft wellicht ook hier al vroeg een kloosterschool gestaan. In de archieven heeft men in elk geval voor 1345 een vermelding van een ‘ondermeester’ gevonden. En voor 1582 bestaat er zeker bewijs dat Marken een echte schoolmeester had. Ook in de 17e en 18e vinden we hier verwijzingen naar; huisvesting en salaris kwamen uit de gemeentekas. De onderwijzer was tevens gemeentesecretaris. Veel kinderen hadden een houten schooltas, op een karakteristieke manier beschilderd.
Ondanks het nog ontbreken van een leerplichtwet gingen veel kinderen naar school; een schoolmeester nam begin 19e eeuw het initiatief om arme ouders vrijstelling te geven van het schoolgeld en hen te verplichten hun kinderen naar school te sturen.
De schoolstrijd van 1857 en daarna ging grotendeels aan het eiland voorbij omdat de gehele bevolking tot hetzelfde kerkgenootschap behoorde – pas in 1889 spleet de Doleantie de bevolking in twee kampen. In sommige perioden was er geen onderwijzer en kregen de kinderen vakantie.
Bij de oude gereformeerde kerk op palen aan het begin van de Kerkbuurt werd in 1895 een houten school op palen gebouwd.
Vanaf 1901 was hier ook de Visserijschool gevestigd. Jongens en mannen tussen de 13 en 44 leerden hier rekenen, algebra en zeevaartkunde als voorbereiding op het werk op zee. Later combineerde men in het nieuwe dorpshuis het steeds minder belangrijk wordende visserijonderwijs met de ‘kookschool’ (nijverheidsschool). In 1940 vorderde de bezetter alle lokalen en apparatuur, alleen het tuinbouwonderwijs liep door. Na de oorlog moesten Marker jongeren voor het nijverheidsonderwijs naar de ambachtsschool in Edam of de huishoudschool in Amsterdam.
Nu heeft Marken een basisschool; vervolgonderwijs volgen de kinderen in Monnickendam, Volendam, Purmerend en Amsterdam.

 

—o—